Навигарӣ

    Терроризм ва экстремизм дар байни табақаҳои мухталифи ҷомеа махсусан миёни ҷавонон яке аз муаммоҳои меҳварии ҳаёти башарият буда, оқибат ба бесуботӣ ва вайронкорӣ меорад.

    Ҷумҳурии Тоҷикистон пешгирӣ ва мубориза бар зидди терроризм ва экстремизмро ҳамчун вазифаи муҳимтарини таъмини амнияти миллии худ ва тамоми ҷаҳон баррасӣ намуда, барои тақвияти минбаъдаи ҳамкориҳои муштарак дар ин самт баромад мекунад. Имрӯз масъалаи мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм яке аз масъалаҳои асосии хусусияти ҷаҳонидошта пайдо кардааст. Ин вабои аср ба амнияти тамоми давлатҳои ҷаҳон таҳдид намуда истодааст, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон низ аз он беканор намондааст.

Имрӯз халқ шоҳиди он гардидааст, ки чӣ гуна терроризми байналмиллалӣ амалиёти таҷовузкоронаи худро таҳти ливои сиёсии моҷароҷӯӣ ва таассуби динӣ амалӣ мегардонад.

     Сарфи назар аз тадбирҳои солҳои охир андешидашуда дар бахши мубориза бо терроризм, таҳдиди амалҳои нави террористӣ на фақат аз байн нарафтааст, балки афзоиш ёфтааст.

Ифротгароӣ дар кадом шакл, ки бошад, онро мо қабул надорем, чунки он ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрвандонро поймол мекунад. Қайд кардан ҷоиз аст, ки ифротгароӣ асосҳои маънавии ҷомеаро вайрон намуда, ба амнияти минтақа, тамоми ҷаҳон, аз ҷумла ба амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳам таҳдид мекунад. Бинобар он ҳамеша ҳушёру зирак будан шарт аст.

    Дар таблиғи ақидаҳои ифротӣ ташкилотҳои махсуси хориҷӣ дар минтақа манфиат доранд ва ин андешаҳоро миёни ҷавонон таблиғ ва интишор мекунанд.

Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун як узви комилҳуқуқи ҷомеаи ҷаҳонӣ мубориза бар зидди терроризм ва экстремизмро яке аз ҳадафҳои асосии худ қарор дода, дар ин самт тадбирандешӣ намуда истодааст.

Мо омӯзгорон ҳамеша терроризм ва экстремизмро шадидан маҳкум менамоем. Хонандагонро дар руҳияи ватандӯстию хештаншиносӣ тарбия намуда, ба роҳи дуруст ҳидоят менамоем Инчунин барои ҳифзи якпорчагии ин Ватани биҳиштосо ҳамеша омодаем.

         Ба хонандагон талқин менамоем, ки андар роҳи худшиносӣ устуворона қадам гузоранд.

Ситора Ҷӯраева,

омӯзгори фанни таърих ва ҳуқуқи

Литсейи Донишкадаи политехникии

шаҳри Хуҷанд ба номи М.Осимӣ

   Тайи солҳои охир ҳаракатҳои иртиҷоӣ, ифротгаройӣ ва динию мазҳабӣ бо амалҳои ғайринсонӣ ва кирдорҳои разилона авзои сиёсии сайёраро ноором карда, ҳаёти осоиштаи мардумро зери хатар мегузорад. Бинобар ин дар шароити муосир терроризм ва экстремизм ҳамчун вабои аср на танҳо ба амнияти ҷаҳон ва сокинони сайёра таҳдид мекунад, балки барои башарият хатари он камтар аз силоҳи ядроӣ нест, — мегӯянд коршиносону таҳлилгарон. Аз ин хотир, ҳифзи ҷавонон аз гурӯҳҳои ифротгарову тундрав ва мубориза ба муқобили ин зуҳуроти хатарафзо вазифаи ҳар як шаҳрванди худогоҳу ватандӯсту озодихоҳ мебошад.

    Ифротгароӣ ин ба тартиботи ҷамъиятӣ хатар дорад, ин амали номатлуб бештар ҷиноятҳои вазнинро ба миён меорад. Ин мафҳумҳоро бояд ба ҷавонон саривақт зеҳинишин карда, онҳоро ба самти ҳушёриву зиракӣ ва садоқат ба Ватану миллат ҷалб намоем. Бетарафӣ ба инсони комилу равшанфикр хос нест. Аз ин рӯ, ҳар фарди худогоҳу худшинос ва ҳар сокини ин сайёраро зарур аст, ки нисбат ба ин гуна кирдори ҷиноятӣ ва амали ғайриинсонӣ бетараф набошад, зеро ин вабои аср мисли тори анкабут сайёраро фаро гирифтааст ва ҳатто, дар мутамаддинтарин, фарҳангитарин ва аз лиҳози илму дониш пешрафтатарин манотиқи кураи замин нишонаҳояш ба назар мерасад. Воқеаҳои рухдода собит месозанд, ки терроризм ва ифротгароӣ дар байни табақаҳои мухталифи ҷомеа, махсусан миёни ҷавонон яке аз муаммоҳои меҳварии ҳаёти башарият буда, оқибат ба бесуботӣ ва вайронкорӣ меорад. Саркардагон ва тарҳрезони ҳаракатҳои ифротгаро оқибати фоҷиабори амалу кирдорҳои худро андеша накарда, кӯр-кӯрона гӯё ҷаҳду талош менамоянд. Даргиронидани оташ нисбат ба хомӯш кардани алангаҳои даҳшатбори он кори осон аст. Ҳаким Фирдавсӣ барҳақ фармуда: “Бикуш оташи хурд пеш аз газанд, Ки гетӣ бисӯзад, чу гардад баланд”.

     Афсусбор он аст, ки имрӯз оташ бари домони бархе аз оташафрӯзон часпидааст.

Ақли солим ва амалҳои нек барои аз байн бурдани зуҳуроти номатлуби ғайриинсонӣ — терроризму ифротгароӣ, радикализми динӣ бояд аз ҷониби ҳамаи доираҳо иқдом гирифта, баҳри баланд бардоштани тафаккур, худшиносӣ ва ҳувияти миллӣ дар ниҳоди ҷавонон барномаҳои вижа роҳандозӣ карда шавад.

    Ҷавонони мо бояд ки аз ғамхориҳои Ҳукумати мамлакатамон эҳсоси баланди тафаккур дошта бошанд, ба қадри сулҳу оромӣ бирасанд ва онро арҷ гузоранд. Ин аст ҷавоби онҳо ба арзишҳои Ваҳдати миллӣ!

Сафар Сафарзода,

Аълочии маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон,

собиқадори соҳаи маориф.

Ноҳияи Мастчоҳ

    Ноболиғ гуфта шахсони ҳанўз ба камол нарасидаеро меноманд, ки дар иҷрои уҳдадориҳо мустақил нестанд. Мавқеи ҳуқуқии ноболиғон аз рўи хусусиятҳои фарқкунандаи синну солашон таҷрибаи кофии зиндагӣ надоштан, ба баъзе воқеаҳо пурра сарфаҳм нарафтан, оқибати кори худро нафаҳмидан муайян карда мешавад. Ана ҳамин хусусиятҳои фарқкунандаи ноболиғонро ба назар гирифта, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мақомотҳои давлатӣ ҳимояи ҳуқуқҳои онҳоро ба воситаи санадҳои меъёрӣ-ҳуқуқӣ ба роҳ мемонанд.

     Яке аз санадҳое, ки ҳуқуқу озодиҳои ноболиғонро ҳифз менамояд, ин Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Дар моддаи 34 -и ин санад муқаррар карда шудааст, ки модару кўдак таҳти ҳимоя ва ғамхории махсуси давлатанд. Давлат барои ҳифзи кўдакони ятим, маъюб ва таълиму тарбияи онҳо ғамхорӣ зоҳир менамояд. Дар моддаи 35 оварда шудааст, ки дар корҳои вазнин, зеризаминӣ ва шароити меҳнаташон зарарнок истифодаи меҳнати ноболиғон манъ аст.

    Дигар санад марбут ба ҳифзи манфиатҳои ноболиғон ин Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон аст, ки боби 14 –и он ба ҷавобгарии ҷиноятии ноболиғон ва хусусиятҳои ҷазодиҳӣ ба он бахшида шудааст. Дар ин санад қайд гардидааст, ки ноболиғ будани гунаҳкор ҷазоро сабук мекунад ва ҷазоҳое, ки ба ноболиғони бо қонун дар ихтилофбуда таъин мегарданд, бештар хусусияти тарбиявӣ доранд. Ноболиғон пеш аз мўҳлат шартан аз адои ҷазо озод карда мешаванд ё ҷазои онҳо ба ҷазои нисбатан сабук иваз карда мешавад.

   Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи ҳуқуқҳои кўдак» аз 18 марти соли 2015 таҳти №3 муҳимтарин санади ҳуқуқӣ оид ба ҳифзи ҳуқуқҳои қудак мебошад, ки намояндаи қонунии кўдакро дар муносибатҳои ҳуқуқӣ-падару модар, фарзандхондҳо, васӣ, парастор ва дигар шахсони онҳоро ивазкунанда муқаррар кардааст.

Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон тибқи санадҳои меъёрию ҳуқуқии мавҷуда бо мақсади баланд бардоштани савияи дониши ҳуқуқии хонандагон дар муассисаҳои таълимӣ ба таври доимӣ озмунҳо мегузаронад. Ҳамчунин, дар якҷоягӣ бо вазоратҳои фарҳанг ва тандурустӣ ва сохторҳои маҳаллии он бо мақсади тақвият додани таҷрибаи таълими ҳуқуқии насли наврас дар шакли ташкил ва гузаронидани маърўзаҳои видеоӣ оид ба масъалаҳои тарбияи гендерии ноболиғонро дар муассисаҳои таълимӣ ба роҳ мемонад.

Ҳар як фарди ҷомеаро мебояд кўшишу талошҳои Сарвари давлатро ба инобат гирифта, дарк кунад, ки тарбияи насли наврас вазифаи ў ҳам ҳаст ва дар тарбияи ин қишри ба ҳимоя эҳтиёҷманди аҳолӣ бетараф набошад.

Ҳусния ДАВЛАТЗОДА,

омўзгори фанни ҳуқуқи МТМУ№20,

ноҳияи Айнӣ